Fosfataza kwaśna sterczowa
Opis i deskrypcja badania
Oznaczenie fosfatazy kwaśnej sterczowej (PAP – prostatic acid phosphatase) w surowicy krwi jest stosowane w diagnostyce raka prostaty, szczególnie w ocenie progresji choroby oraz monitorowaniu skuteczności leczenia. Fosfataza kwaśna sterczowa należy do grupy enzymów lizosomalnych, które hydrolizują estry fosforanowe w środowisku o pH poniżej 7,0. PAP jest wytwarzana w dużych ilościach przez komórki wydzielnicze gruczołu krokowego, a jej najwyższe stężenia znajdują się w płynie nasiennym.
W surowicy zdrowych mężczyzn stężenie PAP jest niskie, jednak w przypadku raka prostaty może być znacznie podwyższone. Oznaczanie PAP znajduje zastosowanie w monitorowaniu remisji nowotworu, ocenie skuteczności terapii oraz wykrywaniu wznowy i przerzutów. Pomimo swojej przydatności diagnostycznej, PAP została częściowo zastąpiona przez oznaczenie specyficznego antygenu prostaty (PSA), który wykazuje wyższą czułość i swoistość w diagnostyce raka gruczołu krokowego.
Warto zaznaczyć, że fosfataza kwaśna (ACP – acid phosphatase) produkowana jest również przez inne tkanki, takie jak erytrocyty, wątroba, kości czy nerki, co może mieć wpływ na wynik badania w przypadku stanów chorobowych niezwiązanych z prostatą. PAP jest odróżniana od innych fosfataz kwaśnych dzięki swojej wrażliwości na hamujące działanie winianu.