Co to jest homocysteina?

Homocysteina to aminokwas powstający w organizmie podczas metabolizmu metioniny, aminokwasu dostarczanego wraz z dietą (m.in. z produktów bogato białkowych, takich jak mięso, jaja czy nabiał). W prawidłowych warunkach homocysteina jest neutralizowana przy udziale witamin z grupy B, szczególnie B6, B12 i kwasu foliowego. Nadmiar homocysteiny może prowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych oraz zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, takich jak miażdżyca, nadciśnienie czy udar.

Dlaczego warto badać poziom homocysteiny?

Podwyższony poziom homocysteiny jest jednym z czynników ryzyka chorób układu krążenia oraz może wskazywać na niedobory witaminowe. Badanie homocysteiny zaleca się zwłaszcza u osób:

• z chorobami sercowo-naczyniowymi,

• z nadciśnieniem tętniczym,

• planujących ciążę,

• z niedoborami witaminy B12, B6 i kwasu foliowego,

• z podejrzeniem chorób neurodegeneracyjnych,

• po przebytym zawale serca lub udarze.

Jakie są normy homocysteiny?

Zakres referencyjny dla homocysteiny może się nieznacznie różnić w zależności od laboratorium, ale ogólnie przyjmuje się:

• Prawidłowy poziom: 5-10 µmol/L

• Podwyższony poziom: powyżej 10 µmol/L

• Znacznie podwyższony poziom: powyżej 20 µmol/L (może wskazywać na poważne zaburzenia metaboliczne lub niedobory witaminowe)

Przyczyny podwyższonego poziomu homocysteiny

Wysoka homocysteina może wynikać z różnych czynników, takich jak:

• niedobory witamin B6, B12 i kwasu foliowego,

• dieta uboga w warzywa i owoce,

• nadużywanie alkoholu,

• palenie papierosów,

• choroby nerek,

• cukrzyca,

• niedoczynność tarczycy,

• nadmierna konsumpcja czerwonego mięsa i przetworzonych produktów mięsnych,

• mutacja genu MTHFR, która zaburza metabolizm homocysteiny.

Jak obniżyć poziom homocysteiny?

1. Suplementacja witaminami B

Podstawowym sposobem na redukcję poziomu homocysteiny jest suplementacja:

• kwasu foliowego (B9) – minimum 400 mcg dziennie,

• witaminy B12 (methylocobalamina) – szczególnie u osób na diecie wegańskiej,

• witaminy B6 – wspiera prawidłowy metabolizm homocysteiny.

2. Zmiana diety

Wprowadzenie do diety produktów bogatych w witaminy z grupy B pomaga regulować poziom homocysteiny. Szczególnie warto spożywać:

• warzywa liściaste (szpinak, jarmuż, sałata),

• rośliny strączkowe,

• orzechy i nasiona (zwłaszcza siemię lniane, orzechy włoskie),

• chude mięso i ryby,

• produkty pełnoziarniste.

3. Ograniczenie szkodliwych nawyków

• Redukcja spożycia alkoholu i kofeiny,

• Unikanie palenia papierosów,

• Ograniczenie przetworzonego czerwonego mięsa,

• Zwiększenie aktywności fizycznej – regularne ćwiczenia poprawiają metabolizm aminokwasów i wspierają prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych.

Jakie badania warto wykonać razem z homocysteiną?

Aby kompleksowo ocenić stan zdrowia i potencjalne ryzyko chorób związanych z podwyższoną homocysteiną, warto wykonać dodatkowe badania, takie jak:

• Witamina B12 – niski poziom może przyczyniać się do podwyższonej homocysteiny,

• Kwas foliowy (B9) – jego niedobór może powodować wzrost poziomu homocysteiny,

• Lipidogram (cholesterol, trójglicerydy) – pozwala ocenić ryzyko miażdżycy,

• Morfologia krwi – pomaga wykryć niedokrwistość związaną z niedoborem witamin,

• Badania funkcji nerek (kreatynina, mocznik) – niewydolność nerek może podnosić poziom homocysteiny.

Pakiet badań Zdrowe serce

Dla osób dbających o układ krążenia polecany jest pakiet badań Zdrowe Serce, który obejmuje m.in.:

• Homocysteinę,

• Lipidogram (cholesterol LDL, HDL, trójglicerydy),

• Witaminę B12 i kwas foliowy,

• Morfologię krwi,

• CRP (marker stanu zapalnego).

Gdzie wykonać badanie homocysteiny?

Badanie można wykonać w laboratoriach diagnostycznych. Warto skorzystać z oferty www.badaniasklep.pl, gdzie dostępne są atrakcyjne cenowo pakiety badań, pozwalające na kompleksową ocenę zdrowia.

Homocysteina jest istotnym wskaźnikiem zdrowia układu krążenia i metabolizmu. Regularne badanie jej poziomu, odpowiednia dieta, suplementacja witaminami B6, B12 i kwasem foliowym oraz zdrowy styl życia mogą pomóc w redukcji ryzyka poważnych chorób sercowo-naczyniowych.

Bibliografia

1. Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J. (red.), “Normy żywienia dla populacji Polski”, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH, 2020.
2. Szkutnik-Fiedler D., “Homocysteina – znaczenie kliniczne i metody oznaczania”, “Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej”, 2016.
3. Marciniak A., Stanisławska-Sachadyn A., “Związek między homocysteiną a chorobami układu krążenia”, “Postępy Biochemii”, 2015.