Testosteron – co to jest i kiedy warto zbadać jego poziom?
Testosteron to kluczowy hormon męski, który wpływa na wiele aspektów zdrowia – od libido i płodności po masę mięśniową, nastrój i ogólną witalność. Zaburzenia jego poziomu mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Dowiedz się, jak zbadać poziom testosteronu, kiedy warto to zrobić i jak się odpowiednio przygotować do badania. Czym jest testosteron? Testosteron to główny męski hormon płciowy z grupy androgenów, produkowany głównie przez komórki Leydiga w jądrach oraz w niewielkich ilościach przez nadnercza. Odpowiada za rozwój cech płciowych, takich jak owłosienie ciała, barwa głosu, masa mięśniowa, a także za produkcję nasienia i utrzymanie libido. Objawy niedoboru testosteronu Niski poziom testosteronu może objawiać się różnorodnie. Typowe symptomy to: • Obniżone libido i zaburzenia erekcji • Chroniczne zmęczenie i spadek energii • Zmniejszenie masy i siły mięśniowej • Zwiększenie tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w okolicy brzucha • Zaburzenia nastroju, depresja, problemy z koncentracją • Zaburzenia snu • Zmniejszenie owłosienia ciała • Ginekomastia (powiększenie gruczołów piersiowych) Jeśli zauważasz u siebie powyższe objawy, warto rozważyć wykonanie odpowiednich badań hormonalnych. Testosteron całkowity i testosteron wolny – co badają? • Testosteron całkowity – oznacza ogólny poziom testosteronu we krwi, czyli zarówno formy związanej z białkami (SHBG i albuminą), jak i wolnej. Jest podstawowym wskaźnikiem w diagnostyce niedoborów. • Testosteron wolny – to frakcja niezwiązana z białkami, aktywna biologicznie. Jego poziom jest kluczowy przy podejrzeniu zaburzeń mimo prawidłowego testosteronu całkowitego. Oba badania są komplementarne i powinny być wykonywane razem – zwłaszcza jeśli występują objawy przy granicznych wynikach. Jakie badania hormonalne warto wykonać? Dla kompleksowej oceny gospodarki hormonalnej u mężczyzn zaleca się wykonanie następujących badań: • Testosteron całkowity – określa łączną ilość testosteronu we krwi. • Testosteron wolny – mierzy aktywną biologicznie formę hormonu. • SHBG (globulina wiążąca hormony płciowe) – białko, które wiąże testosteron; jego poziom wpływa na ilość wolnego testosteronu. • LH (hormon luteinizujący) – stymuluje produkcję testosteronu w jądrach. • FSH (hormon folikulotropowy) – odpowiada za spermatogenezę. • Prolaktyna – jej podwyższony poziom może obniżać testosteron i wpływać na libido. • Estradiol (E2) – zbyt wysoki estradiol może prowadzić do ginekomastii, obniżenia libido, zatrzymania wody w organizmie i zaburzeń hormonalnych. Jego oznaczenie jest szczególnie ważne przy podejrzeniu konwersji testosteronu do estrogenów (np. w otyłości, po suplementacji testosteronem). Tu kupisz pakiet badań hormony dla mężczyzn w atrakcyjnej cenie. Badania wykonasz w punktach pobrań w całej Polsce. Jak przygotować się do badania poziomu testosteronu? Aby uzyskać wiarygodne wyniki, należy przestrzegać następujących zaleceń: • Na czczo – nie spożywaj posiłków przez 10–12 godzin przed badaniem. • Pij wodę – możesz pić wodę przed pobraniem krwi. • Godziny poranne – badanie wykonuj między 07:00 a 09:00, gdy poziom testosteronu jest najwyższy. • Unikaj intensywnego wysiłku fizycznego, stosunków seksualnych, alkoholu i papierosów przez 24 godziny przed badaniem. • Sen – nie wykonuj badania po nieprzespanej nocy; zaburzenia snu wpływają na poziom hormonów. Najczęściej zadawane pytania (FAQ) Czy niski poziom testosteronu można leczyć? Tak, istnieją terapie hormonalne, takie jak terapia zastępcza testosteronem (TRT), które mogą pomóc w normalizacji poziomu hormonu. Decyzję o leczeniu podejmuje lekarz po dokładnej diagnostyce. Czy stres wpływa na poziom testosteronu? Tak, przewlekły stres może prowadzić do spadku poziomu testosteronu poprzez zwiększenie poziomu kortyzolu, hormonu stresu. Czy suplementy diety mogą podnieść poziom testosteronu? Niektóre suplementy, takie jak ashwaganda, cynk, magnez czy witamina D, mogą wspierać produkcję testosteronu, ale nie zastąpią leczenia w przypadku poważnych niedoborów. Testosteron odgrywa kluczową rolę w zdrowiu mężczyzny. Objawy jego niedoboru mogą znacząco obniżyć jakość życia. Regularne badania hormonalne i konsultacje z lekarzem są ważne dla utrzymania dobrej kondycji fizycznej i psychicznej. Pakiet badań hormony dla mężczyzn zawiera niezbędne badania do wstępnej diagnostyki. Bibliografia: 1. Milewicz A. (red.). (2018). Endokrynologia kliniczna. Warszawa: PZWL. 2. Krzysiek J., & Płudowski P. (2015). Diagnostyka laboratoryjna w endokrynologii. Warszawa: PZWL. 3. Zgliczyński W. (2019). Choroby endokrynologiczne u mężczyzn. Warszawa: Medycyna Praktyczna.