Test ROMA – na czym polega badanie wykrywające raka jajnika?
Test ROMA (Risk of Ovarian Malignancy Algorithm) to badanie krwi, które służy do oceny ryzyka wystąpienia raka jajnika. Wykorzystuje dwa markery nowotworowe – HE4 i CA 125 – oraz uwzględnia status menopauzalny pacjentki. Badanie pomaga odróżnić łagodne zmiany od złośliwych nowotworów przydatków.
Dla kogo jest przeznaczone badanie ROMA?
Badanie ROMA jest zalecane dla kobiet, u których wykryto guz jajnika lub inne zmiany w obrębie przydatków – zwłaszcza przed planowaną operacją. Nie jest to badanie przesiewowe, lecz narzędzie wspomagające diagnostykę raka jajnika.
Jak wygląda badanie ROMA? Czy trzeba się przygotować?
• Pobierana jest próbka krwi żylnej.
• Najlepiej być na czczo (minimum 8 godzin bez jedzenia).
• Wyniki są dostępne zwykle w ciągu 2–3 dni roboczych.
Przygotowanie do badania:
Nie są wymagane szczególne przygotowania. Zalecane jest unikanie alkoholu i dużego wysiłku dzień przed badaniem.
Test ROMA – jak interpretować wyniki?
Wynik ROMA podawany jest w procentach i różni się w zależności od statusu menopauzalnego:
• Przed menopauzą:
• < 11,4% – niskie ryzyko
• ≥ 11,4% – wysokie ryzyko
• Po menopauzie:
• < 29,9% – niskie ryzyko
• ≥ 29,9% – wysokie ryzyko
Wynik zawsze należy interpretować z lekarzem – najlepiej ginekologiem lub onkologiem.
Co wykrywa test ROMA? Czy można wykryć raka jajnika?
Test ROMA nie diagnozuje raka jajnika bezpośrednio – ocenia jedynie ryzyko jego wystąpienia. Służy do kwalifikacji pacjentek do dalszej diagnostyki i ewentualnego leczenia onkologicznego. Może być też pomocny przy decyzji o zabiegu operacyjnym.
Test ROMA a markery CA 125 i HE4 – różnice i znaczenie
• CA 125: może być podwyższony nie tylko w nowotworach, ale też np. w endometriozie czy miesiączce.
• HE4: mniej podatny na wpływ innych chorób – daje bardziej precyzyjne wyniki w diagnostyce raka jajnika.
Połączenie tych dwóch markerów z informacją o menopauzie czyni test ROMA bardziej wiarygodnym niż pojedyncze oznaczenia.
Cena testu ROMA – ile kosztuje badanie?
Cena testu ROMA w prywatnych laboratoriach waha się, w zależności od miasta i placówki. Na stronie badaniasklep.pl można znaleźć aktualne ceny i dostępność badania w wybranych lokalizacjach w całej Polsce.
Test ROMA jest istotnym narzędziem w diagnostyce raka jajnika, umożliwiającym wczesne wykrycie potencjalnie złośliwych zmian i zaplanowanie odpowiedniego leczenia. W połączeniu z innymi badaniami diagnostycznymi, test ten zwiększa szanse na skuteczne leczenie i poprawę rokowania dla pacjentek.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy test ROMA wykrywa wszystkie typy raka jajnika?
Nie. Test ROMA ocenia ryzyko najczęstszej postaci raka – raka nabłonkowego jajnika. Inne rzadkie postaci mogą nie zostać uwzględnione.
Czy test ROMA można wykonać profilaktycznie?
Nie zaleca się wykonywania testu ROMA profilaktycznie – przeznaczony jest dla kobiet z wykrytymi guzami przydatków.
Czy wysoki wynik ROMA oznacza raka?
Nie zawsze. Wynik powyżej progu oznacza zwiększone ryzyko, ale nie jest jednoznaczny z rozpoznaniem raka.
Bibliografia
1. Skrzypulec-Plinta, Violetta. Ginekologia onkologiczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018.
2. Rechberger, Tomasz. Ginekologia i położnictwo. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019.
3. Kobierzycki, Cezary. Diagnostyka laboratoryjna w ginekologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2020.