Co to jest Helicobacter pylori?
Helicobacter pylori to gram-ujemna bakteria, która kolonizuje błonę śluzową żołądka. Szacuje się, że zakażenie tą bakteria dotyczy nawet 50% populacji światowej. Może przez wiele lat pozostawać bezobjawowe, ale w wielu przypadkach prowadzi do przewlekłych stanów zapalnych, wrzodów żołądka i dwunastnicy, a nawet raka żołądka.
Badania na Helicobacter pylori
Diagnostyka Helicobacter pylori obejmuje kilka metod, które pozwalają wykryć zakażenie i wdrożyć odpowiednie leczenie.
1. Badanie przeciwciał IgG we krwi
Przeciwciała IgG – ich obecność wskazuje na przebyte lub trwające zakażenie. Test może być pomocny w ocenie ekspozycji na bakterie, ale nie pozwala określić, czy infekcja jest aktywna.
2. Test na antygen Helicobacter pylori w kale
Helicobacter pylori w kale badanie to wykrywa antygeny bakterii w próbce kału. Jest to jedna z najbardziej czułych i specyficznych metod diagnozowania aktywnego zakażenia i monitorowania skuteczności leczenia.
Badania uzupełniające
1. Gastroskopia z testem ureazowym i biopsją
Jest to inwazyjne badanie, które pozwala na bezpośrednie pobranie wycinków błony śluzowej żołądka w celu wykrycia bakterii.
- Test ureazowy – wykrywa aktywność enzymu ureazy, który jest wytwarzany przez H. pylori.
- Badanie histopatologiczne – analiza pobranych wycinków tkanki pozwala ocenić stopień zapalenia oraz obecność bakterii.
Objawy zakażenia Helicobacter pylori
- Bóle brzucha, zwłaszcza na czczo lub po posiłku
- Zgaga i refluks
- Wzdęcia i uczucie pełności
- Nudności i wymioty
- Nieprzyjemny zapach z ust
- Utrata masy ciała bez wyraźnej przyczyny
- Niedokrwistość z niedoboru żelaza
Kto powinien wykonać test na Helicobacter pylori?
Badanie na obecność H. pylori zaleca się osobom, które:
- Mają przewlekłe dolegliwości ze strony układu pokarmowego,
- Cierpią na wrzody żołądka lub dwunastnicy,
- Mają krewnych, u których wystąpił rak żołądka,
- Przechodzą nawracające infekcje przewodu pokarmowego,
- Stosują długotrwałą terapię lekami IPP (inhibitory pompy protonowej) lub niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ).
Jak można zarazić się Helicobacter pylori?
Bakteria przenosi się głównie drogą:
- Oralno-oralną (kontakt ze śliną zakażonej osoby, np. poprzez pocałunki lub wspólne używanie naczyń)
- Fekalno-oralną (spożywanie skażonej wody lub jedzenia, niedostateczna higiena rąk)
- Przez kontakt z zakażonymi powierzchniami w miejscach publicznych
Powikłania nieleczonego zakażenia Helicobacter pylori
- Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
- Przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka
- Zanikowe zapalenie żołądka, które może prowadzić do niedoborów witaminy B12
- Rak żołądka (zwłaszcza gruczolakorak i chłoniak MALT)
- Niedokrwistość z niedoboru żelaza wynikająca z przewlekłego stanu zapalnego i zaburzonego wchłaniania
Helicobacter pylori to bakteria o dużym znaczeniu klinicznym, której wykrycie i leczenie może zapobiec poważnym konsekwencjom zdrowotnym. W zależności od sytuacji klinicznej można wykonać badania serologiczne, test na antygen z kału lub inwazyjną gastroskopię. Osoby z objawami przewlekłych problemów trawiennych, wrzodami czy historią raka żołądka w rodzinie powinny skonsultować się z lekarzem i przeprowadzić odpowiednie badania.
Bibliografia:
- Konturek, S. J., & Konturek, P. C. (2019). “Helicobacter pylori and gastrointestinal diseases: A clinical review.”
- Dzierżanowski, T., & Dobrowolska, A. (2021). “Diagnostyka i leczenie zakażenia Helicobacter pylori.”
- Małecka-Panas, E. (2020). “Wpływ Helicobacter pylori na układ pokarmowy – przegląd badań.”
- Rydzewska, G., & Reguła, J. (2018). “Wytyczne postępowania w zakażeniu Helicobacter pylori.”